Lowie leeft met de oogziekte ADOA
Naar aanleiding van de pilot die ik met Lowie van Eck (slechtziende hardloper) ben gestart deel ik in deze blog graag mijn visie op het belang van voeding en leefstijl voor de ooggezondheid. Mijn speciale aandacht gaat uit naar de vetzuren die in de ogen een extra belangrijke rol spelen.
ADOA (autosomaal dominante opticusatrofie) is een aangeboren aandoening aan de oogzenuw die langzaam progressief is en ernstig slechtziendheid tot gevolg kan hebben. De reden dat ik zo begaan ben met Lowie en anderen die deze aandoening met zich mee dragen, is de wetenschap dat je zelf iets kan doen om de conditie van de bestaande mitochondriën zo optimaal mogelijk te ondersteunen. Oogheelkunde breed is dit echt nog een onderbelicht stuk.
De retina (zenuwvezellaag aan de binnenkant van de oogbollen) is extreem afhankelijk van gezonde mitochondriën, de energiefabriekjes in onze cellen. Verstoring van mitochondriale functie, zoals bij ADOA door OPA1-mutaties, leidt tot verlies van de retinale ganglioncellen en dus tot zichtverlies. Alles dat de mitochondriën ondersteunt kan bijdragen aan het vertragen van schade of behoud van functie.
Mijn persoonlijke missie en passie is om binnen de oogheelkunde meer bekendheid te geven aan het ondersteunen van de ooggezondheid, vooral voor de kwetsbare doelgroep (genetische belasting en/of zelf al belast met een oogziekte). Inzetten op preventie dus! Ik werk zelf met evidence based en wetenschappelijk onderbouwde tools en maak daarbij gebruik van een laboratorium dat gespecialiseerd is in droge bloedtest analyses. Zodoende kan ik de celgezondheid inzichtelijk maken. In de toekomst wil ik meer voorlichting gaan geven over dit onderwerp, o.a. in de vorm van lezingen en klinische lessen.
Leefstijltips ter ondersteuning van een goede ooggezondheid:
- Zorg voor voldoende antioxidanten in de voeding en nutriënten die extra belangrijk zijn voor de ooggezondheid, zoals luteïne, zeaxanthine, goede vetzuren en verschillende vitaminen en mineralen zoals vit. C, E, koper en zink. Maar ook B-vitaminen en vit. D. Onder de vetzuren is omega-3 een hele belangrijke. Daarvan hebben veel mensen een tekort. Kies bij suppletie een hoge kwaliteit i.v.m. gevoeligheid voor oxidatie.
- Beweeg voldoende (wat de aanmaak van mitochondriën stimuleert)
- Streef naar een goede en stabiele bloedsuikerspiegel.
- Neem voldoende rust- en herstelmomenten en beperk stress.
- Daglicht kan het slaap-waak ritme ondersteunen (met name de eerste en laatste zonnestralen op de dag), maar bescherming tegen UV-straling is bij o.a. ADOA en maculadegeneratie extra belangrijk.
- Beperk of vermijd alcohol.
- Niet roken.
Omega-3 vetzuren spelen een belangrijke rol in de retinale gezondheid vanwege:
- Ondersteunen van mitochondriën
- Verminderen van oxidatieve stress en ontstekingen
- Optimaliseren van celmembraan samenstelling (t.b.v. goede celstofwisseling en -communicatie)
- Beschermen van retinale ganglioncellen
- Ondersteunen van zenuwgezondheid
- Verbeteren van mitofagie en biogenese (opruimen van oude en aanmaken van nieuwe mitochondriën)
- Optimaliseren van ATP-productie (energie in de cellen)
- Doel met de pilot van Lowie is tweeledig. Enerzijds gericht op bovenstaande punten om optimale neuroprotectie te bieden. En daarnaast pakken we het verbeteren van zijn vitaliteit op de lange termijn aan met een voedingsplan, wat hem kan helpen bij de sportprestaties die hij levert. De intensiteit waarmee hij zijn lichaam belast vraagt om een aanpak die gericht is op voldoende herstel en ondersteuning van de cellen.
Plan van aanpak in de pilot:
- Analyseren van vetzuurprofiel (celgezondheid)
- Bij tekorten aanvullen met hoogwaardige omega-3
- Na vier maanden opnieuw de vetzuren op celniveau meten
- Stap 2: in kaart brengen van voedingspatroon en waar nodig bijsturen en/of aanvullen (extra gericht op de ooggezondheid én sportprestaties)
Nieuwsgierig naar een interview met Lowie? Dat is te vinden via deze link: Lowie kijkt naar wat hij wél kan | Cure ADOA Foundation. De moeite waard om te lezen. Lowie is een ware pionier en inspirator. Ik heb veel bewondering voor hem. Je kunt hem ook vinden op Slechtziende hardloper – Persoonlijke blog over slechtziendheid & hardlopen. Binnenkort gaat hij voor het eerst een triatlon doen (voor Kika), waarmee hij zijn grenzen, naast de hardloopprestaties, weer een stukje verder verlegt.
Augustus 2025